Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej

 Koordynacja wzrokowo-ruchowa to sprawność, dzięki której synchronizujemy pracę oczu
z ruchami ręki. Jest jednym z procesów warunkujących sprawne czytanie, pisanie i wiele innych codziennych czynności. Podobnie jak inne funkcje psychomotoryczne, koordynacja wzrokowo-ruchowa rozwija się naturalnie w życiu dziecka od chwili narodzin. Możemy wspierać nasze pociechy w kształtowaniu tej ważnej umiejętności, wykorzystując codzienne sytuacje, ćwiczenia i zabawy. Warto wykorzystać dni spędzane na świeżym powietrzu, pozwalając dzieciom bawić się na placu zabaw, wspinać się i pokonywać przeszkody, które
w znakomity sposób rozwijają sprawność i koordynację ruchową.

Zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej mogą być wynikiem między innymi:

• niedostatków bodźców,
• mało stymulującego środowiska wychowawczego,
• schorzeń narządu słuchu, wzroku, ruchu,
• nieprawidłowości w zakresie integracji bodźców sensorycznych w rozwoju ruchu,
• nieprawidłowego rozwoju mózgu.

Jednak warto wspomnieć, że również problemy z wadą wzroku mogą powodować zaburzenia oko-ręka. Zez, uciekające oko, leniwe oko – wszystkie te zaburzenia mogą powodować kłopoty z koordynacją. Także dalekowzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm niekorygowane odpowiednimi szkłami okularowymi czy soczewkami kontaktowymi bardzo utrudniają koordynację oko-ręka. Tutaj warto zasięgnąć diagnozy u specjalisty.

Jak rozpoznać  zaburzenia ?

Dziecko :

• ma trudności z rzucaniem do celu i chwytaniem;
• niezdarnie i niechętnie rysuje, pisze, nie mieści się z pismem w liniaturze, zagina „ośle uszy”;
• nieprawidłowo trzyma ołówek lub długopis, zbyt mocno lub zbyt lekko go przyciska (ręka szybko się męczy);
• ma trudności z rysowaniem wzorów , szlaczków w liniaturze zeszytu, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych .
• nie potrafi prawidłowo wykonać niektórych ćwiczeń ruchowych, np. pajacyka, ma trudności z żonglowaniem piłeczkami a nawet z przerzucaniem piłeczki z jednej ręki do drugiej, trudnością jest przeskakiwanie na skakance, jazda na rowerze czy hu.

Koordynację ręka-oko możemy wspomagać przez:

• zabawy z piłką, balonikiem, woreczkiem, które polegają na podrzucaniu, łapaniu, toczeniu, żonglowaniu
• przesypywanie produktów sypkich z jednego pojemnika do drugiego,
• przelewanie wody z jednego kubka do drugiego
• rzuty do celu,
• samodzielne ubieranie się,
• robienie kulek z papieru, lepienie z plasteliny
• układanie wieży z drewnianych klocków, kubków,
• stemplowanie,
• labirynty,
• wiązanie sznurka, wstążki, sznurówki,
• sortowanie klocków według kolorów, kształtów, wielkości,
• zapinanie guzików,
• układanie puzzli,
• nawlekanie koralików,
• wydzieranki,
• wycinanie
• podnoszenie i wyjmowanie małych przedmiotów z niewielkich naczyń,
• jednoczesne malowanie obydwoma rękami na dużych powierzchniach.
• malowanie oburącz na dużych powierzchniach

Zapewnienie prawidłowego rozwoju dziecka w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie ma  znaczący wpływ na opanowanie technik szkolnych. W przypadku zauważenia nieprawidłowości należy niezwłocznie podjąć pracę  terapeutyczną.

 

Rozwijanie orientacji przestrzennej

     Orientacja przestrzenna  to umiejętność określania lewej i prawej strony w schemacie własnego ciała i w przestrzeni. Jest to również zdolność określania stosunków między przedmiotami oraz orientowania się w schemacie ciała u osoby znajdującej się naprzeciwko. Dzieci, u których orientacja kierunkowa jest nieukształtowana lub nieutrwalona mogą napotkać na występujące trudności:
RYSOWANIE – zmiany kierunku w rysunkach (rysowanie szlaczków od strony prawej do lewej, rysowanie linii pionowych z dołu do góry, a kolistych ruchem zgodnym z ruchem wskazówek zegara), nieprawidłowe odwzorowywanie kształtów geometrycznych, zakłócenia proporcji elementów, nieprawidłowe określenie stosunków przestrzennych, rysunki chaotyczne, ubogie w szczegóły.
CZYTANIE – przestawianie i opuszczanie liter, sylab, wyrazów, a nawet całych linijek druku, błędy w rozumieniu pojęć określających stosunki przestrzenno – czasowe i pojęć dotyczących stopnia pokrewieństwa pomiędzy członkami rodziny wielopokoleniowej.
PISANIE – elementy pisma lustrzanego, zmiana kolejności liter w wyrazach i cyfr w liczbach wielocyfrowych, opuszczanie końcówek w wyrazach, a nawet całych wyrazów, pomyłki w zapisie liczb oraz wyrazów w słupkach i tabelkach, niewłaściwe rozplanowanie znaków graficznych w zeszycie.
WYPOWIADANIE SIĘ – kłopoty z określeniem miejsca przedmiotów na ilustracji i ich wzajemnych relacji, błędne operowanie pojęciami typu: nad, pod, obok, w, za, przed, do itd.
Aby dziecko mogło uniknąć wyżej wymienionych trudności należy już od 3 roku życia, przygotowywać go do rozumienia stosunków przestrzennych oraz określania kierunków
w schemacie ciała i w przestrzeni.

Podane poniżej ćwiczenia są pogrupowane tak, aby ich poziom był odpowiedni dla wieku metrykalnego dziecka. Jednak należy pamiętać, iż tempo rozwoju umysłowego, emocjonalnego i ruchowego nie przebiega u wszystkich dzieci identycznie. Dlatego ważne jest, aby bawiąc się z nim uwzględnić jego indywidualne predyspozycje.

 

Zabawy z trzylatkami:
1. Oglądanie i nazywanie części własnego ciała (zabawy z lustrem).
2. Nazywanie części ciała misia lub lalki.
3. Nazywanie części ciała postaci na ilustracji.
4. Prowokowanie dziecka do uzupełniania brakujących części postaci na ilustracji lub rysowanie pod jego dyktando.
5. Wdrażanie poprzez zabawy ruchowe do rozumienia pojęć: na, pod, za, obok, za mną, przede mną, przód, tył, do przodu, do tyłu.

U trzylatków należy kształtować świadomość schematu własnego ciała, zachęcać do współtworzenia schematu postaci człowieka za pomocą różnorodnych technik plastycznych, uświadamiać relacje pomiędzy własną osobą, a otoczeniem.

 

Zabawy z czterolatkami:
1. Kształtowanie świadomości własnego ciała i schematu drugiej osoby (dotykanie, nazywanie, oglądanie w lustrze), uświadamianie zgodności stron względem osi pionowej ( po lewej stronie masz serduszko i to oczko jest po lewej stronie i to uszko jest po lewej stronie, itd.).
2. Zachęcanie do tworzenia coraz bardziej rozbudowanych schematów rysunku człowieka (konieczna słowna instrukcja).
3. Świadome poruszanie się w przestrzeni (zabawy typu: idź do przodu, cofnij się do tyłu, połóż przedmiot przed sobą, przejdź pod sznurkiem, stań na krzesełku, połóż klocek pod stołem, itp.).
U czterolatków należy kształtować świadomość schematu własnego ciała i drugiej osoby, zachęcać do tworzenia rysunku postaci – wskazywać na detale, wdrażać do rozumienia i stosowania pojęć związanych z miejscem dziecka w przestrzeni i położeniem przedmiotów wokół niego.

 

Zabawy z pięciolatkami:
1. Kształtowanie świadomości własnego ciała poprzez nazywanie części ciała i kierunków od jego osi: lewa – prawa, góra – dół, przód – tył.
2. Świadome przemieszczanie się w przestrzeni pod dyktando i próby nazywania przez dziecko kierunków, w których się porusza. Aby dziecku ułatwić zapamiętanie stron prawa – lewa, można – za jego przyzwoleniem umieścić na rączce, którą najczęściej wybiera do rysowania, umowny znak.
3. Poznawanie schematu ciała drugiej osoby, przyjmowanie punktu widzenia tej osoby, określanie położenia przedmiotów w stosunku do sylwetki ciała drugiej osoby (np.: od Jasia do przodu, od Jasia w lewo, za Jasiem).
4. Porozumiewanie się z innymi za pomocą gestów i mimiki (opowiadania ruchowe, ilustrowanie gestami wierszy, opowiadań i piosenek).
U pięciolatków należy kształtować orientację kierunkową w schemacie własnego ciała i w schemacie drugiej osoby. Należy także wdrażać dzieci w tym wieku do ujmowania właściwych proporcji na rysunku oraz zachęcać do wykonywania prostych poleceń związanych z poruszaniem się w przestrzeni.

 

Zabawy z sześciolatkami:
1. Słowne określanie kierunków w schemacie własnego ciała i w przestrzeni, w której dziecko się porusza lub przemieszcza przedmioty.
2. Słowne określanie miejsca w którym się znajduje dziecko lub inna osoba, ustalanie co widzi druga osoba w określonej sytuacji i porównywanie z własnym punktem widzenia.
3. Wytyczanie kierunków od obranego przedmiotu (na lewo od stołu, pod stołem, na prawo od drzwi, próby słownego określania drogi prowadzącej np.: z domu do najbliższego sklepu itp.). 4. Orientowanie się na kartce papieru. Ustalenie gdzie jest góra kartki, prawy brzeg kartki, górny lewy róg kartki itp.).
4. Wdrażanie do rysowania na kartce zgodnie z poleceniem.
5. Zapoznanie ze sposobami przedstawiania przestrzeni na płaszczyźnie (mapa, plan, ilustracja).

U sześciolatków należy kształtować orientację kierunkową w schemacie ciała i w przestrzeni oraz wdrażać do pełnego rozumienia poleceń związanych z poruszaniem się w określonych kierunkach. Sześciolatki powinny określić miejsce drugiego człowieka w przestrzeni oraz miejsca przedmiotów względem własnej osoby i innych obiektów.
Konieczne jest także, aby dziecko sześcioletnie umiało przedstawić relacje przestrzenne na płaszczyźnie. Stanowi to wstępny etap do rozumienia treści przedstawianych za pomocą symboli graficznych (mapy, wykresy, tabele, diagramy).

Dziecko rozpoczynające naukę w klasie pierwszej, powinno być zdecydowane, co do wyboru ręki piszącej. Przekładanie ołówka jednej ręki do drugiej w trakcie rysowania lub pisania jest zjawiskiem niekorzystnym, i może poważnie przeszkodzić w nabywaniu orientacji przestrzennej.

 

Rozwój emocjonalno-społeczny

dziecka w wieku przedszkolnym

Okres przedszkolny jest czasem, kiedy u dziecka zachodzi bardzo dużo zmian, zarówno
w rozwoju poznawczym, jak i emocjonalno-społecznym. Zmiany te są widoczne gołym okiem, nie tylko dla specjalistów, ale również dla rodziców i osób spędzających czas
z dzieckiem. Tak intensywny rozwój w tym okresie wynika z bardzo szybkiego dojrzewania organizmu, jak również z nowych doświadczeń dziecka ze światem zewnętrznym. Wiek przedszkolny jest ważnym momentem w rozwoju emocjonalnym i społecznym dziecka. Jest czasem nowych sytuacji i doświadczeń. Następuje rozwój dziecka jako jednostki, kształtuje się obraz własnej osoby, dziecko stopniowo zaczyna rozumieć emocje własne i innych osób. Ze względu na dynamikę rozwoju procesów emocjonalnych w okresie przedszkolnym warto podkreślić występowanie zróżnicowania cech rozwojowych u dzieci w tym samym wieku. Zależy to od zarówno od cech wrodzonych, jak również od wpływu środowiska rodzinnego. Zaspokojenie podstawowych potrzeb: bezpieczeństwa, miłości i akceptacji jest podstawą prawidłowego procesu kształtowania więzi emocjonalnych. Wsparcie domu rodzinnego
w procesie rozwoju emocjonalnego jest jednym z warunków dobrego funkcjonowania dziecka w przedszkolu.

 

Kompetencje społeczne i emocjonalne rozwijać można w środowisku rodzinnym oraz przedszkolnym m.in. poprzez:

• wzmacnianie pozytywnych zachowań i mocnych stron,
• tworzenie warunków do samodzielnych działań w zakresie jego możliwości,
• stymulowanie aktywności poznawczej,
• określanie granic „co wolno – czego nie wolno”,
• uczenie obowiązkowości (adekwatnie do wieku dziecka).

 

Jak przebiega rozwój emocjonalny dziecka w poszczególnym wieku?

 Warto pamiętać, że każde dziecko dojrzewa we własnym tempie, a jego rozwój nie zależy tylko od wieku, ale też od wrodzonego: temperamentu, doświadczeń i warunków w jakich jest wychowywany. Prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka jest nieodzownym elementem jego kształtującej się osobowości. To w rodzinie dziecko uczy się: jak wyrażać emocje i co

o nich myśleć. Początkowo wyraża je przez środki niewerbalne, z upływem czasu opanowuje nazywanie emocji i komunikowanie się przez nie. Dla dzieci najłatwiejszymi do identyfikacji emocjami są: radość, smutek i złość. Aby sfera emocjonalna dziecka nie była zachwiana, rodzice muszą poświęcać sporo czasu na rozmowy Ważne jest by mieć swój jeden, ulubiony i powtarzany „rytuał”, który wzmacnia więź i buduje poczucie bezpieczeństwa – np. czytanie bajki na dobranoc.

 

DZIECKO TRZYLETNIE:   

• stany emocjonalne trzylatka są krótkotrwałe, gwałtowne i bardzo zmienne.
• dziecko potrafi bardzo szybko przechodzić z odczuwania smutku do radości i okazuje te uczucia z bardzo dużą siłą;
• zachowanie dziecka jest impulsywne, jest przejawem przeżywanych przez nie emocji w danej chwili;
• nie potrafi jeszcze kontrolować swoich emocji, udawać czy ukrywać ich;
• agresję przejawia głównie w sposób fizyczny (bije, kopie, gryzie)
• 3,5 latek wchodzi w dość burzliwy okres, w którym podstawową trudnością dla dorosłych może być sprzeciwianie się, odmowa posłuszeństwa, kontrola otoczenia jest już świadomy swoich potrzeb i potrafi je wyrażać („chcę – nie chcę”, „lubię – nie lubię”);
• nastawiony jest na zdobywanie niezależności i wyodrębnianie się od innych, dlatego bardzo ważna jest dla niego samodzielność, którą często manifestuje poprzez opór wobec poleceń czy próśb dorosłych lub buntowanie się;
• jest wrażliwy na to, co dzieje się w jego najbliższym otoczeniu – może silnie przeżywać konflikty w rodzinie;
• jest coraz bardziej gotowe na dłuższe rozstania.

 

DZIECKO CZTEROLETNIE: 

• coraz lepiej potrafi nazywać przeżywane przez siebie emocje, opisywać zachowania społeczne;
• potrafi rozpoznać dlaczego ono samo lub ktoś inny przeżywa dane uczucie, zwraca jednak uwagę przede wszystkim na zewnętrzne przyczyny emocji;
• emocje dziecka są nadal intensywne i mogą występować naprzemiennie;
• może rozładowywać napięcie emocjonalne poprzez ssanie kciuka, obgryzanie paznokci, nadruchliwość, koszmary senne;
• podczas przeżywania dużego stresu może skarżyć się na ból brzucha, moczyć się lub wymiotować;
• zaczyna zdobywać umiejętność regulacji emocji;
• w tym wieku nasilają się u dziecka lęki słuchowe, przed ciemnością i dzikimi zwierzętami oraz wyjściem mamy – często związane są one z rozwijającą się
• u dziecka wyobraźnią;
• ma coraz większą potrzebę nawiązywania kontaktów z rówieśnikami, przynależności do grupy.

 

DZIECKO PIĘCIOLETNIE I SZEŚCIOLETNIE:

• rozumie emocje własne i innych ludzi, potrafi je określić;
• potrafi ocenić przyczyny emocji i przewidzieć, jakie zachowania mogą wiązać się
  z określonymi uczuciami;
• uczy się, jak można wpływać na emocje innych osób, jak reagować, gdy ktoś przeżywa trudną sytuację;
• rozwijają się uczucia związane z samooceną – poczucie zadowolenia z siebie, wstyd;
• w konfliktach z rodzicami coraz częściej próbuje negocjować, a nie tylko wybuchać złością;
• zwykle rozumie stawiane mu wymagania;
• potrafi utrzymać koncentrację przez dłuższy czas i zaplanować działanie;
• rozwija się u niego poczucie humoru, rozumie żart;
• jest zazwyczaj zrównoważony i spokojny.

 

 

Drogi Rodzicu, jak zatem stymulować rozwój emocjonalny dziecka w wieku przedszkolnym?

» Wspieraj dziecko w nauce rozpoznawania i okazywania emocji – w zabawie możesz wykorzystać kolorowe buzię – uśmiechniętą, smutną, złą itp., możecie razem nazywać te emocje, opowiadać, w jakich sytuacjach się tak czujecie, jak wtedy wyglądają Wasze miny, jak reaguje Wasze ciało. Pomóż dziecku nazwać jego uczucia i je zaakceptować.

» Pokazuj mu na własnym przykładzie, że o uczuciach warto rozmawiać i je okazywać (ucz społecznie akceptowanych sposobów). Możecie wprowadzić w domu zwyczaj opowiadania o tym, co miłego spotkało Was danego dnia – jak się wtedy czuliście, a może było też coś smutnego, coś, co wywołało Wasze zdenerwowanie? Rozmawiajcie o Waszych uczuciach, nazywajcie je, a przede wszystkim okazujcie je, aby uczyć dziecko, że są one czymś naturalnym, czymś czego nie trzeba w sobie skrywać.

» Staraj się łączyć przeżywanie emocji z potrzebami, a nie ze zdarzeniami zewnętrznymi, np. „Jestem zła, kiedy kłócicie się obok mnie, bo chciałam odpocząć chwilę w spokoju” zamiast „Jestem zła, bo robicie hałas”.

» Dziel się z dzieckiem uczuciami i przemyśleniami i uważnie słuchaj tego, co mówi
o swoich przeżyciach.

 

» Zabawa

Warto zagospodarować każdego dnia chociażby 20 minut na wspólną zabawę. Rolą rodzica jest aktywne uczestniczenie na zasadach proponowanych przez dziecko (z zachowaniem zasad bezpieczeństwa). Biorąc udział w zabawie możemy dostrzec emocje dziecka, towarzyszyć mu w ich przeżywaniu.

» Ćwicz przez zabawę:

1. Gry planszowe – uczą ważnych umiejętności-współpracy, czekania na swoją kolej, są okazją do doświadczania zarówno sukcesu, jak i porażki, a także są wprowadzeniem do nauki przestrzegania zasad.
2. Pantonima -prosta gra nie wymagająca przygotowania. Rodzic lub dziecko bez użycia słów prezentują jedną z emocji np. radość, smutek, złość. Zadaniem dziecka (lub rodzica) jest odgadnąć co to było.

» Alternatywne zakończenie. Obserwując sytuację, zdarzenie, którego zakończenie nie jest aprobowane, spróbuj wraz z dzieckiem wymyślić inne zakończenie lub reakcje bohaterów tego zdarzenia. Ta zabawa może być uzupełnieniem czytanej książki, obejrzanej bajki lub zdarzenia obserwowanego na żywo.

» Nie karz dziecka. Jeśli dziecko w przypływie emocji wysypało wszystkie kredki na podłogę i w ramach „kary” będzie stało kilka minut to czy następnym razem będzie wiedziało jak inaczej wyrazić swoją złość? Trudno zrozumieć tą sytuację mając kilka lat. Lepszy efekt osiągniemy wyciągając naturalne konsekwencje wynikające z zachowania dziecka np. posprzątanie kredek. Gdy emocje opadną, wyjaśnijmy w dostępny dla jego wieku sposób, że nie powinno tak postępować i wskażemy kierunek jego działania (powiedzmy co może zrobić, gdy jest zdenerwowane). Uczymy w ten sposób społecznie akceptowanych sposobów wyrażania emocji.

» Nie bagatelizuj obaw dziecka. Uznaj, że wszystkie emocje są ważne i potrzebne, ale też nie wytwarzaj niepotrzebnego lęku („ja na Twoim miejscu strasznie bym się bała pająka”), nie wyśmiewaj obaw dziecka. Tylko wtedy gdy, dziecko poczuje się w pełni akceptowane, przyjdzie porozmawiać z nami następnym razem, gdy będzie miało problem. Warto
w sytuacji potrzeby sięgnąć po bajki terapeutyczne, może to pomóc dziecku wyciszyć się przed snem.

» Czytanie dziecku. Dla dziecka autorytetem jest rodzic. Warto dawać mu przykład również poprzez literaturę. Wybieraj opowiadania, w których bohaterowie prezentują wartości moralne. Pytaj dziecko o przemyślenia, porównuj sytuacje z podobnymi zdarzeniami z życia dziecka.

 

Przykłady ciekawych pozycji książkowych dla dzieci:

• Isern S.: „Uczuciometr inspektora Krokodyla” – wstęp do rozmów o emocjach
• Kasdepke G.: „Wielka księga uczuć” – do czytania na dobranoc
• Brendt J, Rafczyńska A.: „Tęskniący Zenon i żyrafa, która spadła z krzesła. Bajki
• o empatii „– o doświadczaniu różnych emocji przez nas o przez innych ludzi
• „12 ważnych opowieści” – Polscy autorzy o wartościach dla dzieci– na takie dni, gdy chce się posłuchać, a nie ma siły czytać
• Kołyszko W.: „Garść radości, szczypta złości. Mnóstwo zabawnych ćwiczeń
  z uczuciami” – do poczytania, pokolorowania. Dobry sposób na spędzenie razem czasu.
• Kołyszko W. – Seria 6 bajek o uczuciach:

– Radość i wyspa Hop-Siup

– Smutek i zaklęte miasto

– Wstyd i latający śpiwór

– Zazdrość i wyścigi żółwi

– Złość i smok Lubomił

 

Rozwój społeczny 

Rozwój społeczny opiera się z jednej strony na integracji dzieci w grupie, z drugiej na kształtowaniu się jednostki w grupie poprzez nabywanie umiejętności działania, myślenia, przeżywania w kontekście zróżnicowanych sytuacji. Od najmłodszych lat życia dziecko stopniowo dojrzewa do życia w społeczeństwie, opanowując wiedzę o rolach społecznych, wartościach i standardach panujących w danej grupie. Dzieci w wieku przedszkolnym bardzo często starają się być sympatyczne, okazywać jak najwięcej pozytywnej emocji. Niestety ich układ nerwowy jest bardzo kruchy i czasami dobre intencje nie idą w parze z czynami. Dzieci mają mało doświadczeń w tym zakresie, nie wiedzą jak zachować się w danej sytuacji
i często eksperymentują z własnym zachowaniem. Badają co zostanie zaakceptowane, a co nie. Dla dziecka w wieku przedszkolnym dobra formą uczenia się zachowań społecznych jest zabawa. Ta forma działania polega na urzeczywistnieniu potrzeb, motywów działania i dążeń. W spontanicznej zabawie to dziecko ustala reguły i podporządkowuje się im. Dzięki zabawie dziecko uczy się ról zgodnie z płcią, ról zawodowych, rodzicielskich, itp. Zabawa stanowi okazję do nawiązywania więzi społecznych.

 

Jak przebiega rozwój społeczny dziecka w poszczególnym wieku?

 

DZIECKO TRZYLETNIE:

• Początek rozwoju umiejętności społecznych – nowa grupa społeczna, wyjście poza rodzinę;
• Dziecko nawiązuje nowe kontakty – z nauczycielem i z dziećmi. Musi odnaleźć swoje miejsce w grupie;
• Poznaje i stopniowo nabywa nowe zasady, normy panujące w grupie, musi przyswoić unikatowe wzorce przeżywania, myślenia i działania w różnych sytuacjach;
• 3,5 roku życia obserwuje się spadek poczucia bezpieczeństwa w relacjach zarówno rodzinnych (potrzeba zapewniania o miłości rodziców, szukanie ich ciągłej uwagi), jak i koleżeńskich. Dziecko potrzebuje od rodziców wsparcia, troski
  i zapewnienia o miłości. Możecie zaobserwować zabieganie o waszą uwagę
  i zainteresowanie;
• Bawi się więcej samo, ale już zaczyna bawić się z innymi dziećmi;
• Zawiera pierwsze przyjaźnie;
• Lubi zabawy w dom, rodzinę.

 

DZIECKO CZTEROLETNIE:

• Doskonali się zdolność do rozróżniania i rozumienia ról społecznych;
• Powszechnym zjawiskiem są tzw. „niewidzialni przyjaciele” (dzięki nim dziecko także uczy się życia w społeczeństwie, choć może to się nam wydawać śmieszne), ale kształtują się też pierwsze całkiem realne przyjaźnie. Mają one zazwyczaj tymczasowy, a owa relacja polega na wspólnej zabawie i dzieleniu się zabawkami. Bawi się zarówno z dziećmi jak i samo;
• Zaczyna się zachowywać empatycznie;
• Zawiera szybkie przyjaźnie, ale też szybko je traci;
• Przeciwstawia się wszelkim zasadom;
• Może zacząć być agresywne ( zwłaszcza chłopcy);
• Zaczyna zaznaczać swoją obecność w grupie rówieśniczej.

 

 

 

 DZIECKO PIĘCIOLETNIE I SZEŚCIOLETNIE:

• Wzrasta zdolność do podejmowania zabaw zespołowych – wspólny cel i plan działania;
• Zaczyna uznawać pewne normy;
• Kształtuje samoocenę na podstawie zebranych komunikatów od rówieśników;
• Zaczyna przewidywać zachowania innych;
• Dostrzega wagę zabaw grupowych;
• Naśladuje ( kopiuje) zachowania dorosłych;
• Lubi się popisywać;
• Grupę rówieśniczą zaczyna uważać za najważniejszą.

 

Jak wspierać rozwój społeczny dziecka?

1. Jako rodzice bądźcie przykładem. Od najwcześniejszych miesięcy zabierajcie dziecko wszędzie ze sobą, uczcie je, że towarzystwo innych ludzi, w tym dzieci, jest czymś naturalnym i potrzebnym;
2. Ważne jest wprowadzenie jasno określonego systemu zasad, które obowiązują dziecko w jego otoczeniu. Warto omówić z dzieckiem te zasady oraz konsekwencje, jakie mogą wynikać z ich nieprzestrzegania;
3. Zapraszajcie znajomych z dziećmi do siebie, odwiedzajcie ich;
4. Zachęcajcie dziecko do dzielenia się swoimi zabawkami, pokazania ich koleżance czy koledze. Ważne, by przy tym nie mówić swojemu dziecku, że kupicie mu każdą zabawkę, która mu się spodoba u kolegi. Pożyczanie i sztuka dzielenia się są dużo bardziej twórcze i rozwijające niż otrzymywanie wszystkiego na życzenie i w dowolnej ilości;
5. Nauczcie dziecko, by szanowało prywatność swoich rówieśników. Niektóre dzieci mają swoje jedne jedyne ukochane przytulanki, które zabierają ze sobą wszędzie jako nieodłącznych towarzyszy. Nie pozwólcie dziecku wyrywać tej zabawki koleżance czy koledze. Warto poinformować dziecko, że o zabawkę zawsze może poprosić, nie wolno jednak mu domagać się jej na siłę. Cudza własność jest cudzą własnością i należy ją uszanować;
6. Uczcie dzieci rozwiązywać konflikty w miarę możliwości we własnym gronie;
7. Uczcie dziecko o tym, co jest naprawdę ważne. Dobrze jest to czynić nie przez długie tyrady, ale przez słuchanie i zadawanie pytań. To pomoże dziecku odnaleźć się w większej grupie rówieśników i nie ulegać jej wpływom. Przykładem niech będzie sytuacja przedszkolna. Dziecko wraca z przedszkola i oświadcza, że inne nie chcą się z nim bawić, gdyż nie ma markowych ubrań czy zabawek (tak, dziś jest to problem nawet w przedszkolu!). Zamiast biec do sklepu uzupełnić „braki” warto zaaranżować rozmowę i spytać dziecko, jakiego rodzaju zabawki lubi, do których jest przywiązane. Tak naprowadzone być może samo odkryje, że nie pragnie modnej zabawki dla niej samej, a tylko dla uznania kolegów. To dla dziecka bardzo ważna lekcja. W przyszłości bowiem będzie mu łatwiej zachowywać się asertywnie, zgodnie ze swoimi przekonaniami, nie poddając się presji grupy. Wyrobienie w sobie takiej umiejętności to kapitał na całe życie;
8. Starajcie się własnym przykładem pokazywać dziecku, że środowisko rówieśnicze jest terenem współpracy i zabawy, a nie rywalizacji. Nawet jeśli bierze ono np. udział
   w zawodach to jego celem jest wygrać w konkurencji, a nie zniszczyć przeciwnika. To niezwykle istotna umiejętność, która trudno będzie dziecku zdobyć, jeśli nie wyniesie jej

z domu. Tymczasem atmosfera wyścigu szczurów może zniszczyć najlepsze przyjaźnie nawet w dorosłym życiu. Warto tego unikać już w młodości.

I najważniejsze – uczmy dziecko własnym przykładem, że człowiek jest stworzony, by żyć z ludźmi i dla nich, a nie przeciw nim.

 

 

Rozwijanie motoryki małej 

Grafomotoryka i sprawność manualna

Przykłady ćwiczeń rozwijających sprawność manualną i grafomotoryczną

• Układanie z klocków  czy  koralików  różnych  przedmiotów  np.  mebli,  samochodów,  drzew, figur geometrycznych.
• Układanie z tasiemki czy sznurka różnych figur geometrycznych.
• Ugniatanie kul z bibuły, waty, papieru, plasteliny, gazet.
• Ugniatanie plasteliny i zapełnianie nią różnych powierzchni np. koła, trójkąta, kwadratu.
• Ugniatanie kulek z  bibuły,  waty  czy  papieru  a  następnie  wylepianie  kulkami  różnych powierzchni (prostokąt, koło, kwadrat itp.).
• Wałkowanie cienkich wałeczków z plasteliny czy modeliny i obwodzenie nimi narysowanych przedmiotów i figur.
• Wyklejanie z plasteliny  czy  też  modeliny  narysowanej  postaci  ludzkiej  (głowa,  tułów,  ręce, nogi).
• Lepienie z plasteliny  czy  modeliny  różnych  zwierząt  (np.  psa,  kota,  jeża)  ze  szczególnym zwróceniem uwagi na części składowe (głowa, szyja, tułów, łapy).
• Układanie na kartkach  papieru  z  różnych  materiałów  i  elementów  kompozycji  np.  z  liści,  z owoców, z kory, z wełny, ze szmatek itp.
• Zabawy w rzucaniu do celu piłek różnej wielkości, obręczy, woreczków.
• Stukanie czubkami palców naśladując grę na pianinie, padanie deszczu.
• Cięcie papieru wzdłuż linii prostej narysowanej grubym pisakiem.
• Cięcie papieru wzdłuż narysowanej grubym pisakiem linii falistych, łamanych, kolistych.
• Rysowanie dowolnych wzorów  palcem  i  dłonią  na  tackach  z  rozsypaną  kaszą  drobno  i gruboziarnistą.
• Nawlekanie koralików czy guzików na sznurek lub żyłkę.
• Przewlekanie sznureczków przez otwory (tzw. wyszywanki bez igły).
• Wycinanie nożyczkami różnych obrazków z gazet i czasopism oraz naklejanie ich na papier.
• Wycinanie nożyczkami po narysowanych liniach (prostych, kolistych, łamanych).
• Zapinanie i odpinanie guzików i zamków błyskawicznych przy ubraniach, nauka wiązania sznurowadeł.
• Łączenie kropel lub   kresek   tworzących   najpierw   proste,   a   później   coraz   bardziej skomplikowane wzory.
• Uzupełnianie niedokończonych rysunków poprzez dorysowanie np. okna, drzwi lub komina w domu, listków na kwiatku, kropek na biedronce.
• Kolorowanie różnych książeczek  ze  zwracaniem  uwagi  na  dokładność  przy  wykonywaniu zadania (nie wychodzenie poza linię rysunku).
• Rysowanie szlaczków i wzorów z elementów liter.
• Obrysowywanie szablonów różnych figur geometrycznych i kolorowanie ich. Szablony można wykonać z grubszego kartonu lub brystolu.
• Kopiowanie przez kalkę techniczną różnych konturów i kształtów

 

Ćwiczenia kształtujące nawyki ruchowe związane z kierunkiem pisania

– od początku wyrabiamy u dziecka kierunek pisania od lewej do prawej strony, wskazujemy mu drogę:

• rysowanie szlaczków rozpoczynamy od lewej strony,
• kreślenie linii pionowych (z góry w dół) i poziomych (z lewej do prawej),
• ćwiczenia w rysowaniu okręgów i spirali w obu kierunkach,
• zamalowywanie obrazków, kalkowanie, łączenie kropek, rysowanie po śladzie, kończenie szlaczków, odwzorowywanie rysunków zgodnie ze wzorem, rysowanie na tackach z piaskiem czy kaszą.

Rozwijanie percepcji wzrokowej i słuchowej

Drodzy Rodzice. Przedstawiamy propozycję ćwiczeń doskonalącą percepcje wzrokową i słuchową. Serdecznie zapraszam do ćwiczenia razem z dzieckiem w domu.

Percepcja wzrokowa

1.Zabawy z figurami geometrycznymi:

-obwodzenie palcem kształtów, obrysowywanie, kopiowanie, kolorowanie figur geometrycznych,

-kreślenie figur w powietrzu,

-rysowanie po śladach(kropkach, kreskach) figur,

-mozaika geometryczna-układanki z figur,

-układanie i odwzorowywanie ciągów według wzoru i z pamięci.

 

2.Ćwiczenia na materiale obrazkowym:

-układanie obrazka z części według identycznego wzoru np.puzzle,

-układanie obrazka z części z pamięci po dokonanej uprzednio obserwacji wzoru,

-domino obrazkowe,

-dobieranie par jednakowych obrazków i dopasowywanie ich do siebie,

-wyszukiwanie różnic na obrazkach, np. „czym się różnią”, „co przybyło na obrazku”,

-wyszukiwanie identyczności na obrazkach np. „wskaż dwie takie same rękawiczki”,

„pokaż dwa takie same grzyby”,

-rozpoznawanie obrazków opisywanych słownie,

-śledzenie linii, labirynty.

3.Wykonywanie prac według wzoru:

-budowanie z klocków konstrukcyjnych,

-układanie wzorów z patyczków np. z zapałek,

-uzupełnianie brakujących elementów w rysunkach.

Percepcja słuchowa:

1.Rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków wydawanych przez:

-zwierzęta domowe i leśne,

-pojazdy mechaniczne,

-odgłosy otoczenia.

2.Rozpoznawanie dźwięków z otoczenia(z zakrytymi oczami)wydawanych przez różne przedmioty:

-dźwięków darcia papieru, szelestu, szumu wody, pocierania, stukania w różne przedmioty,

-dźwięków ze słoików wypełnionych do 1/3 wysokości piaskiem, monetami, drobnymi gwoździami, fasolą, kamykami.

3.Odtwarzanie struktur rytmicznych:

-wystukiwanie, wytupywanie, wyklaskiwanie przez dziecko podanego rytmu,

-wygrywanie rytmu na dowolnym instrumencie perkusyjnym z równoczesnym śpiewem piosenki.

Na czym polega  pomoc psychologiczno-pedagogiczna?

Na czym polega  pomoc psychologiczno-pedagogiczna?

 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana dzieciom w przedszkolu, polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych dziecka i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie w przedszkolu w celu wspierania jego potencjału rozwojowego i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu przedszkola i w środowisku społecznym.

Pomocą psychologiczno–pedagogiczną objęte mogą być dzieci m.in.: 

• z niepełnosprawnością,
• ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się,
• z chorobą przewlekłą,
• doświadczający niepowodzeń edukacyjnych,
• będące w sytuacji kryzysowej, traumatycznej,
• z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności językowych,
• z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z różnicami kulturowymi lub zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanymi z wcześniejszym kształceniem za granicą.

Korzystanie z pomocy psychologiczno–pedagogicznej jest:

• dobrowolne,
• bezpłatne,
• organizowane na wniosek dyrektora przedszkola, wychowawcy grupy przedszkolnej, specjalistów.

W jakiej formie udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu?

• W formie pomocy w toku bieżącej pracy udzielana przez nauczyciela
• Poprzez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów
• W formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej poza grupą w przypadku dzieci posiadających orzeczenia
• Jako realizacja orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego
• Jako realizacja opinii o zindywidualizowanej ścieżce obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego
• Jako realizacja orzeczenia o indywidualnym rocznym przegotowaniu przedszkolnym.

Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w naszym przedszkolu:

• zajęcia korekcyjno-kompensacyjne – Magdalena Adamczak
• zajęcia emocjonalno-społeczne – Magdalena Adamczak
• logopedia – Joanna Kielek

Formy pomocy psychologiczno–pedagogicznej w naszym przedszkolu

Dla rodziców:

• rozmowy
• porady
• konsultacje

Dla przedszkolaków:

• zajęcia korekcyjno – kompensacyjne
• zajęcia logopedyczne
• zajęcia emocjonalno-społeczne
• działania profilaktyczne

Czym dokładnie zajmują się specjaliści w naszym przedszkolu? Czy są potrzebni?

1. Zajęcia z terapeutą pedagogicznym, czyli zajęcia korekcyjno – kompensacyjne

Terapia pedagogiczna zwana również zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi jest ukierunkowana na korygowaniu i kompensowaniu zaburzeń psychoruchowych dziecka, jako jednej ze szczególnie ważnych przyczyn niepowodzeń w przedszkolu i szkole. Zajęcia dedykowane są dzieciom, którym brak opanowania pewnych umiejętności utrudnia prawidłowy rozwój.

Celem zajęć korekcyjno-kompensacyjnych jest przede wszystkim pomoc dziecku w przezwyciężeniu jego trudności w opanowaniu określonych umiejętności i w przyswojeniu danej wiedzy. Zajęcia te mają także na celu stworzenie dziecku możliwości rozwoju umysłowego i społecznego oraz także emocjonalnego.

Zajęcia są polecane dzieciom, które mają zaburzenia funkcji wzrokowych, słuchowych czy ruchowych. Jednym słowem do wszystkich dzieci, którym zaburzenia rozwojowe utrudniają opanowanie danych umiejętności, uznawanych za podstawowe. Podczas zajęć uczniowie uczą się nowych rzeczy i doskonalą umiejętności, które już zdobyły, umacniają wiarę we własne możliwości i są zachęcane do większej samodzielności.

W czasie zajęć wykorzystywane są najnowsze metody wspomagania rozwoju psychofizycznego, poprawy efektywności przyswajania treści programowych, korygowania i kompensowania zaburzeń funkcji poznawczych. Najbardziej skuteczne jest oddziaływanie polisensoryczne, czyli jednoczesne zaangażowanie wzroku, słuchu i ruchu.

Specjaliści pomagają w zdobywaniu jednych z bardziej podstawowych umiejętności: naukę czytania, pisania, liczenia poprzez:

• ćwiczenie poprawy koncentracji uwagi na danej czynności, spostrzegawczości,
• ćwiczenie poprawy pamięci i logicznego myślenia,
• polepszanie funkcji wzrokowej wraz z funkcją orientacji przestrzennej,
• usprawnianie funkcji słuchowej,
• doskonalenie sprawności manualnej,
• kształtowanie umiejętności porównywania, segregowania i samokontroli,
• poprawę umiejętności czytania,
• usprawnianie integracji percepcyjno-motorycznej,
• doskonalenie umiejętności pisania,
• poprawę umiejętności liczenia wraz wykonywaniem średniej trudności działań matematycznych.

 Zajęcia logopedyczne

Logopeda to terapeuta, który zajmuje się: kształtowaniem prawidłowej mowy w trakcie jej rozwoju, usuwaniem wad wymowy, a także uczeniem mowy w sytuacji jej braku. Praca logopedy nie ogranicza się tylko do korygowania wad wymowy (dyslalia). Pracuje również z dziećmi np. z uszkodzonym narządem słuchu, z dziećmi z wadami genetycznymi, z opóźnionym rozwojem mowy, zaburzonym rozwojem mowy.

Terapia logopedyczna odbywa się w formie zabawy, jest dostosowana do wieku i możliwości każdego dziecka. Zajęcia są grupowe, wyjątek stanowią dzieci posiadające orzeczenie( terapia indywidualna). W trakcie zajęć prowadzone są m.in. ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny, oddechowy, fonacyjny; ćwiczenia artykulacyjne mające na celu wywołanie i utrwalenie prawidłowej wymowy głosek, a także ćwiczenia poszerzające słownik czynny i bierny.

Zajęcia emocjonalno-społeczne

Podczas zajęć emocjonalno-społecznych  dzieci uczą się radzić sobie z emocjami, trudnymi sytuacjami, budują poczucie własnej wartości, rozwijają komunikację interpersonalną, rozwijają empatię oraz umiejętność współpracy.

Zajęcia służą podnoszeniu i nabywaniu umiejętności z zakresu:

1. Pracy z emocjami :

• nazywania uczuć własnych
• wyrażania uczuć
• zrozumienia świata uczuć innych dzieci i dorosłych

2. Budowania empatii i współpracy
3. Komunikacji interpersonalnej:

• umiejętność posługiwania się komunikatem „Ja”
• radzenia sobie w sytuacji konfliktowej

4. Kształtowania poczucia własnej wartości
5. Pracy nad pokonywaniem nieśmiałości

Powyższe cele podczas prowadzenia zajęć osiągamy poprzez:

1. Zabawy z elementami socjoterapii, z wykorzystaniem różnych metod i technik
2. Zabawy ruchowe
3. Scenki z elementami dramy
4. Zabawy plastyczne
5. Zabawy muzyczne
6. Rozmowy kierowane i spontaniczne
7. Czytanie literatury dziecięcej